1. Lịch sử hình thành
Sự ra đời của kính, một vật liệu trong suốt, là một sự kiện lớn lao. Và cũng là cuộc cách mạng về vật liệu nhân tạo. Trước khi có kính, người ta làm những tấm gương bằng đồng. Những mặt đồng được đánh bóng để phản chiếu hình ảnh. Những hình soi vào gương đồng đâu có phản ánh đúng sự thực vì lúc nào cũng có màu vàng. Những cửa sổ, cửa đi thì dán bằng giấy trắng trên khung gỗ. Trông nó rất mỏng manh không ngăn được gió rét.
Kính ra đời, một vật liệu xây dựng tạo nên sự huy hoàng cho ngôi nhà từ ngoài vào trong. Các cửa đi, cửa sổ có kính trong suốt đưa ánh sáng vào nhà, đưa hình ảnh thiên nhiên vào trong nhà. Những tủ kính, những chùm đèn pha lê càng làm cho nội thất thêm lộng lẫy.
Trong nhà thờ đạo Giatô, người ta đã trang trí cửa sổ bằng những tranh kính màu nêu sự tích của Chúa và các vị Thánh. Cửa sổ hoa hồng hình tròn có đường kính lớn ở mặt trước Nhà thờ thường làm bằng kính màu rất lộng lẫy. Trong các chùa Việt Nam cũng thường có mảng kính màu đỏ đặt trên mái ngói ở khu vực Thiên Hương hoặc Thượng Ðiện. Nó tạo nên một vùng sáng hồng làm tăng tính chất huyền bí thiêng liêng của chốn thờ Phật.
2. Những ứng dụng của kết cấu kính trong thiết kế kiến trúc hiện đại
Ðể chuẩn bị cho hội chợ triển lãm quốc tế năm 1851 ở London. Một cuộc thi thiết kế ngôi nhà triển lãm chính thức được tổ chức. Các KTS khắp châu Âu và châu Mỹ gửi bài thi đến. Phương án Lâu đài pha lê của Paxton đã được giải nhất. Vì là một kỹ sư nông nghiệp, Paxton không chịu ảnh hưởng gì của hệ thống kiến trúc cổ điển. Công trình của ông giống một nhà kính khổng lồ. Loại nhà kính để ươm cây quen thuộc trong nghề nông nghiệp. Ðiều này phù hợp với tiêu chuẩn chính của cuộc thi là công trình phải phản ánh các tiến bộ khoa học kỹ thuật của thời đại.
Lâu đài pha lê của Paxton
Ngôi nhà khổng lồ dài 563m, rộng 124,5m được cấu tạo bởi 3.200 cột ngang và 2.300 đầu kim loại. Ngôi nhà được xây dựng với một thời gian ngắn kỷ lục là 6 tuần. Toàn bộ tường và mái của lâu đài pha lê làm bằng kính. Lần đầu tiên vật liệu kính đã biểu hiện khả năng tuyệt vời của mình. Kính xuất hiện ở cả tường và mái trong một công trình kiến trúc to lớn như vậy.
Người ta đã thấy ở lâu đài pha lê những phẩm chất hoàn toàn khác với kiến trúc từ trước đến lúc đó. Về vật liệu công trình làm chủ yếu với kết cấu kim loại và vật liệu kính. Về xây dựng thì lắp ghép bằng các cấu kiện sản xuất sẵn trong nhà máy. Do đó, tốc độ xây lắp rất nhanh. Về nghệ thuật kiến trúc thì công trình lâu đài pha lê không sử dụng hệ thống ngôn ngữ của kiến trúc cổ điển Hy Lạp – La Mã.
Công trình có một vẻ đẹp khác thường, đó là sự trong suốt, tràn ngập ánh sáng. Một công trình tính chất thanh nhã, đơn giản, rất ít hoa văn trang trí và có nhiều không gian để trưng bày, đi lại… Ðó là vẻ đẹp của một loại kiến trúc khác. Cho nên người ta đã lấy năm xây dựng lâu đài pha lê 1851 là năm ra đời của nền kiến trúc hiện đại thế giới.
Gian trưng bày của 2 kỹ sư Duto và Contamin
38 năm sau, tại Hội chợ Triển lãm Quốc tế ở Paris (1889), cùng với tháp Effel, có một công trình kiến trúc nổi tiếng khác cũng biểu hiện sự ra đời của kiến trúc hiện đại. Đó là gian trưng bày máy của 2 kỹ sư Dutơ và Contamin. Ngôi nhà này dài 420m, rộng 115m, cao 45m. Được làm bằng kết cấu thép bao gồm 20 khung kim loại dạng vòm 3 khớp và toàn bộ mái lợp kính. Như vậy, một lần nữa, kính đã lợp một không gian mênh mông 4,8ha. Kính đã trở thành vật liệu xây dựng quan trọng ngay từ cuối thế kỷ XIX.
3. Tình hình phát triển của hệ kết cấu vách dựng kính hiện nay
Ngày nay, vật liệu kính càng phát huy tác dụng vì chất lượng của kính được nâng cao nhiều về cường độ chịu lực, về độ trong suốt, về độ mờ ảo và màu sắc đa dạng, về chất cảm. Kính trở thành một vật liệu của nghệ thuật, của khoa học. Những thủy cung trong các công viên nước trên thế giới khiến cho khách tham quan những cuộc du ngoạn an toàn dưới những tầng nước sâu. Xung quanh có bao nhiêu tôm cá bơi lội. Kể cả những thú dữ dưới nước như cá mập, cá sấu, hà mã, rắn biển.
Thang máy
Những lồng thang máy trong suốt khiến người ở trong thang máy cảm nhận được mình đang di chuyển trong không gian 4 chiều (kể cả chiều thời gian nữa). Cảm nhận được sự thay đổi của cảnh quan trên từng độ cao khác nhau. Người bên ngoài thang máy, nhất là đối với những thang máy bố trí ở tường ngoài công trình; thấy sự di chuyển lên xuống của thang máy ở mặt đứng ngôi nhà như là sự biểu hiện sinh động của một cơ thể sống.
Gạch kính
Trên một đường phố ở Quảng Châu, Trung Quốc những con đường lát gạch. Và những cổng lâu đài cổ cách đây khoảng 1.000 năm nằm sâu từ 1 đến 2m dưới mặt đất. Ðể không phải đào bới phố xá lên và để bảo tồn được di tích và hơn nữa để trưng bày cho nhân dân được chiêm ngưỡng những di tích của ông cha để nghiên cứu. Người ta đã quy hoạch khu di tích thành một đoạn đường đi bộ dài vài trăm mét. Dải lớn ở giữa được lát kính, hai dải hai bên là đường bộ cho du khách.
Mọi người có thể dừng lại xem các hiện vật cổ như những móng nền nhà, nền cổng. Những đoạn đường lát gạch đá cổ xưa qua kính trong suốt ở dải giữa rộng chừng 3m, sâu hơn 1m. Vật liệu kính ở đây phải có cường độ cao và rất trong suốt để khách tham quan không những nhìn rõ hiện vật mà còn đọc được những dòng thuyết minh. Điều đó đã cho ra đời của nền kiến trúc hiện đại thế giới. Góp phần càng ngày càng làm cho kiến trúc tiện nghi hơn, tráng lệ hơn.
Kiến trúc sư có trong tay một công cụ tuyệt vời sẵn sàng giúp chúng ta diễn đạt mọi tư tưởng nghệ thuật từ lãng mạn đến chân thực. Và cả những gì mà chúng ta chưa hình dung ra còn đang ở phía trước.
